Avustralya’da haklarınız
Kapı kapı dolaşarak satış yapma nedir?
Kapı kapı dolaşarak satış yapma aşağıdaki kişileri kapsayabilir:
- size ev eşyaları satmaya çalışanlar
- evinizde tamirat yapmayı teklif edenler
- evinize gaz, elektrik, telefon ya da internet hizmeti sağlayan şirketleri değiştirmenizi isteyenler.
Bir satış elemanı ne zaman kapıma gelebilir?
Bir satış elemanı kapınıza aşağıda belirtilen gün ve saatlerde gelebilir:
- Pazartesi-Cuma, saat 09:00 – 18:00 arası
- Cumartesi, saat 09:00 – 17:00 arası.
Pazar ya da resmi tatil günleri gelemezler.
Bununla beraber bir mal/hizmet sağlayıcı ya da acenta sizinle anlaşarak herhangi bir günde evinize gelebilir.
Kapı kapı dolaşarak satış yapan bir kişi hangi kurallara uymak zorundadır?
Kapınızı çalan bir satış elemanı:
- ziyaret nedenini söylemek
- adını ve çalıştığı şirketin adını söylemek
- gitmesini istemeniz halinde gitmek zorunda olduğunu bildiğini söylemek (bir satış elemanına gitmesini istediğinizi söylemeniz durumunda en az 30 gün tekrar ziyaretinize gelemez)
- sözleşmeyi iptal etmeyle ilgili haklarınız hakkında bilgi vermek (bu, sözleşmeyi nasıl iptal edebileceğinizi de kapsamalıdır)
- çalıştığı şirket adına imzaladığı sözleşmelere tüm iletişim ayrıntılarını dahil etmek
- size imzalanmadan önce her türlü sözleşmenin yazılı bir kopyasını vermek
- sözleşmenin imzalanmasının ardından 10 iş günü içinde herhangi bir ödeme yapılmasını istememek
- sözleşmenin imzalanmasının ardından 10 iş günü içinde fiyatı 500 dolardan daha fazla olan ürünleri sağlamamak
- hizmetleri sözleşmenin imzalanmasının ardından 10 iş günü içinde sağlamamak zorundadır.
Satış elemanının teklifi ile ilgileniyorum…bu durumda ne yapabilirim?
- ‘Teşekkür ederim ilgilenmiyorum’ deyiniz.
- Kapınıza gelen bir satıcıdan herhangi bir ürün alma konusunda kendinizi baskı altında hissetmeyiniz.
Bir satış elemanına aşağıdaki durumlarda her zaman ‘hayır’ deyiniz:
- gerçek olamayacak kadar güzel bir teklifte bulunması
- herhangi bir mal ve hizmet sağlamadan önce ödeme yapmanızı istemesi
- sizi sinirlendirecek ya da rahatsız edecek şekilde davranması.
Kamu görevlisiymiş gibi davranan kişiler
- Kapınıza gelen kişinin bir kamu görevlisi olduğunu söylemesi – sözgelimi Avustralya Vergi Dairesi (Australian Taxation Office) ya da Centrelink.
- Banka hesabı ayrıntılarınızı ya da kişisel ayrıntılarınızı sorması. Örneğin; vergi iadenizin ödenmesi ya da Centrelink ödemelerinizin artırılması.
- Bu kişiler bu ayrıntıları paranızı ya da kimliğinizi çalmak için kullanabilirler.
Unutmayın: Kapınıza bir kişinin gelip kamu görevlisi olduğunu ileri sürmesi halinde dikkatli olunuz. Bu kişilerden her zaman kimliklerini göstermelerini isteyiniz. Birçok durumda kamu kurum ve kuruluşları görevlileri sizinle bu şekilde ilişki kurmayacaktır.
Satış elemanının teklifi ile ilgileniyorum…bu durumda ne yapabilirim?
Satış elemanından bir ürün satın almaya karar vermeniz halinde sizden bir sözleşme imzalamanız istenecektir. Sözleşme:
- açık ve sade bir dille yazılmış olmalı
- tüm şartları tam olarak içermeli
- ürünün toplam fiyatını ve nasıl hesaplandığını kapsamalı
- herhangi bir posta ya da teslimat ücretini içermeli
- satış elemanının adını ve iletişim ayrıntılarını kapsamalı
- adı ve iletişim ayrıntıları dahil şirketin ayrıntılarını içermeli
- siz ve satış elemanı tarafından imzalanmalı
- açık bir şekilde yazılmalı ya da basılmalı (herhangi bir değişiklik tükenmez kalemle yapılıp imzalanabilir)
- sözleşmeyi iptal etmeye yönelik haklarınız hakkında bilgi içermeli
- kolaylıkla anlaşılmalı
- fikrinizi değiştirmeniz durumunda haklarınızın ne olduğunu açıklayan bir formla birlikte sunulmalıdır.
Unutmayın: İngilizceyi iyi konuşamamanız durumunda satış elemanının sözleşmeyi imzalamanız için çocuğunuzu tercüman olarak kullanması kabul EDİLEMEZ. Herhangi bir sözleşme imzalamadan önce sözleşmenin kendi dilinizde basılmış olan bir kopyasını istemeniz gerekir.
Sözleşmeyi imzaladım ve daha sonra fikrimi değiştirdim … bu durumda ne yapabilirim?
Kapı kapı dolaşarak satış yapan bir kişiden değeri 100 dolardan daha fazla olan bir mal ya da hizmet satın almanız durumunda sözleşmeyle ilgili fikrinizi 10 iş günü içinde değiştirebilirsiniz. Bu süre ‘bekleme süresi’ (cooling-off) olarak adlandırılmaktadır. Bu süre içinde sözleşmenin sizin için uygun olmadığını düşünmeniz halinde herhangi bir ödeme yapmadan alım işlemini iptal edebilirsiniz.
Satın almayı kabul etmeden önce satış elemanı böyle bir hakkınız olduğunu size söylemek zorundadır. Bekleme süresi içinde fikrinizi değiştirmeniz halinde satış elemanı ya da adına çalıştığı şirket sizden:
- bekleme süresini iptal etmenizi talep edemez
- sözleşmeye evet demeniz için size baskı yapamaz
- iptal için herhangi bir ücret alamaz.
Bir sözleşmeyi sözlü ya da yazılı olarak iptal edebilirsiniz.
Kapınıza gelen bir kişinin gaz ya da elektrik şirketinizi değiştirmeyi isteyip istemediğinizi sorması
- Bu satış elemanı size şirketinin çok iyi bir anlaşma sunduğunu ve böylece paradan çok tasarruf edeceğinizi söyler.
- Satış elemanı sözleşmeyi hemen imzalamanız için acele ettirir.
- Baskı altında hissedip sözleşmeyi imzalarsınız.
- Ertesi günü bu sözleşmeyi istemediğinize karar verirsiniz.
Unutmayın:
- bir sözleşmeyi imzalamak için kendinizi baskı altında hissetmeyiniz. Satış elemanından daha sonra okumak için gerekli bilgi notlarını bırakmasını isteyebilirsiniz.
- sözleşmeyi imzalamanız ve daha sonra fikrinizi değiştirmeniz durumunda ‘bekleme süresi’ hakkınız vardır
- 10 iş günü içinde şirketi arayıp fikrinizi değiştirdiğinizi bildiriniz
- satış şirketi, kararınızı değiştirdiğiniz için sizden herhangi bir ücret alamaz.
Gerçek olmayabilen kapı kapı dolaşarak satış yapma konusunda bilgi edinmek için www.scamwatch.gov.au sitesini ziyaret ediniz.