Riäät titi ba ji luäk ɣöö bi ca̱r ɛ gɔa kɛ kök thurbiɛl
A ŋuot keni thurbil kɔk
1. Cär ni̱ a gɔaa
- Päärni pek ko̱kä min ca gɔ̱a̱r rɛy warɛgakni. Wer guäth ko̱kä thurbiɛli to gööl.
- Deri pek ko̱kä lat, deri kɛ lat ɛ gɔaa mi kɔki ni thurbil mi caa ciɛŋ.
- Warɛgakni̱ kɛnɛ läri̱ tin te kä intɛrnɛt de ji la̱r la̱t thurbiɛl, pek jäthä, tin gɔw tin dee tek du kän mi tee kɛ riɛk thurbiɛl mi ci tuɔɔk kɛnɛ lääri ti ŋuan.
- Go̱r läärï kɛ kui yupä thurbiɛɛli ti gööl. Cet kɛ ɣöö nɛ, thurbiɛli tin nööŋkɛ wi̱i̱ni kɔ̱kiɛn ŋuani̱ yio̱w kiɛn mi tekɛ mi go̱o̱r la̱t thi̱n.
- Guäth lääri̱ ti̱ti̱ tekɛ kɛ riet ti gɔw.
2. Gör gua̱th denä yio̱o̱ni kɛnɛ cuut mi gɔaa
- Nɛy tin ŋuan ni kɛn tin tekɛ rukthani tin kɔakɛ thurbiɛli la dɛ̈n kɛ yio̱w kä kɛ. Duŋni̱ ɣöö la ŋuan yio̱wkiɛn, ɛ dɔ̱ŋ /cɛ dee gɔaa ɛ lɔ̱ŋ kɛ ji.
- I nɔ bä, guic rep yio̱ni tin la bɛ̈ŋ kiɛ credit union kɛnɛ guäth yio̱wni tin kɔ̱ŋ a go̱o̱r.
- /Cu warɛgak ko̱kä thurbiɛl thany amäni̱ mi̱ ciɛ ŋa̱c i ba ji̱ nhök den.
- Ca naath kuok duŋni̱ ɣöö gɔa ɛ i̱ deri rɔ moc kɛ cuut mi ci̱ kɔk kɛ thurbil. Cuut gaŋɛ ji̱ mi ci tekɛ riɛk thurbiɛl mi ci tuɔk mi go̱o̱r yi̱o̱w kiɛ mi ca thurbilu kual, kiɛ ca yiɛth kiɛ caa ŋarŋar.
- Deri cuut jek guäthni ti ŋuan kä nɛy tin la thöp jɛ naath, pek ni ram in ciaa rɔ liŋ. Ŋäc ni jɛ i ci yio̱w cuutä mat rɛy yio̱ni̱ tin ci riali̱ kä i bi la̱th kä thurbil.
- Kök cuutä gua̱c yio̱w kɛ kam thurbiɛli kɛnɛ ciaaŋ ɛn gɛri thurbiɛli. Dɔ̱ŋ deri̱ yio̱w ti ŋuan yuɔr piny mi tekɛ rami kui run kɛ kä 25 mi bi thurbil ɛmɔ a gɛɛr.
3. Mɛk ni̱ duɔ̱ɔ̱p ko̱kä thurbiɛli min gɔaa
- Guäthni̱ ti̱ ŋuan,thurbiɛli tin pay la̱t la kɔak kɛ kɛ kä nɛy tin tekɛ rukthani kɛ ɣöö baa thurbiɛli kɔak.
- Duŋni ɣöö nɛ, deri thurbil mi ca ciɛŋ kɔk kä gua̱ndɛ ɛ thiɛl ruktha kiɛ deri̱ kɔk guäth dilalä.
- Tha̱ŋ guäthni̱ de kuɛ̈ɛ̈ ni yi̱o̱w thurbiɛl mi kɔki kä gua̱n dɛ kiɛ guäth dilalä, duŋni ɣöö tekɛ rik ti dɔ̱ŋ de tuɔɔk, cet kɛ ɣöö /ci̱ ŋuɔ̱t tin de ji gaŋ mi ko̱ki kä rami tekɛ ruktha bi jek. Dere tuɔk bä i /ci thurbil bi ɣɔ̱n kɛ ger ɛ /keni jɛ ni kɔk.
- Tikɛ cuɔ̱ŋ kä ŋuɔ̱t mi kɔk i thurbil kä rami tekɛ ruktha. Cet kɛ ɣöö nɛ, ti̱i̱kɛ niŋ diɔ̱k ti deri wicdu gɛr kä kök thurbiɛl kɛ kɔr kä mi ci warɛgak ni thany.
- Jin bä deri thurbil luɔ̱c jɔk kɛ ɣöö de jɛ la̱t mi tekɛ mi ci jiääk thin mi kɔki jɛ kä rami tekɛ ruktha. Mi lotni ɣöö thiɛlɛ yio̱w ti bi yuɔr piny mi tekɛ mi ci jiääk thi̱n.
- Ney tin te kɛɛ ruktha ni kɛnɛ nɛy tin kɔk raan ni thurbilɛ guäth ni kiɛn diaal la kɔak kɛ thurbiɛli ka internet. Nik ni̱ rɔ kɛ kök thurbiɛl mi keni nɛn ɛ jin.
- Jak ni makanɛ thurbiɛl kä ba guic ɛ rami̱ dɔ̱ŋ mi ŋäthi̱ ɛ keni jɛ ni kɔk.
- Deri tee diw mi ci thurbil nɛn kä intɛrnɛt ɛ kɔakjɛ kɛ yio̱w ti tɔt ti /caa de ŋäth. Dɔ̱ŋ derɛ a nɛy tin la pɛ̈l kɛ naath i bi yio̱w ti tɔt yuɔrling kɛ ɣöö bi thurbil kɔk kä dɔ̱ŋ thiɛlɛ thurbil te thin.
Mi ko̱ki̱ kɛ thurbil
1. Thanyni warɛgakni
- /Cu rɔ jakä baa kuok i bi warɛgak thany. Gorɛ i bi warɛgak ɛn bi thany liŋ ɛ gɔa. Mi /kenɛ we lɔcdu, nyuthniɛ rami biɛ liŋ.
- /Cu warɛgak thany kɛ cäŋ ɛn nhiam ɛn nɛni thurbil. Bäny ni thurbil piny kä wer carɛ ɛ gɔaa mi thurbil ɛmɔ gɔaa kɛ ji
- Mi tee kɛ ti ca gɔ̱a̱r rɛy warɛgakä min i thany kä /cikɛ nhɔk, ruac ni kɛ ram ɛn ko̱k ji thurbil. Derɛ tuɔk i deri tin ca gɔ̱a̱r rɛy warɛgakä gɛr kä dɔ̱ŋ derɛ nhɔk.
2. Mi gɛri wicdu
- Titɛ inɛ, mi ci warɛgak thany kɛ kök thurbiɛl kä rami tekɛ ruktha kɛ ɣöö bɛ thurbiɛli kɔak, tikɛ cuɔ̱ŋ kɛ ɣöö bi wicdu gɛr rɛy nini da̱ŋ diɔ̱k. Mi lot ni ɣöö deri wicdu gɛr rɛy nini da̱ŋ diɔ̱k ɛtɔ kä /ci thurbil bi kɔk.
- Mi ci wicdu gɛr rɛy nini da̱ŋ diɔ̱k ɛtɔ, ram ɛn kɔk thurbil derɛ̱:
- Yio̱w ti̱ $400 kiɛ rɛw wikä kuɔ̱r rɛy yio̱ni diaal tin deri yuɔr piny naŋ (kɛ thurbil mi pay la̱t) kiɛ
- $100 kiɛ kɛl wi̱kä kuɔ̱r rɛy yio̱ni̱ diaal tin deri yuɔr piny ka̱n (kɛ thurbil mi caa ciɛŋ).
3. Mi tekɛ mi ci jiäk
- Titɛ i nɛ, mi kɔki thurbil kä rami tekɛ ruktha kɛ ɣöö bɛ thurbiɛli kɔak, ɛ cuɔ̱ŋ du i baa thurbilu la̱t mi tekɛ mi ci jiek.
- Mi kɔki thurbil mic ca ciɛŋ kä rami tekɛ ruktha, ba ji dhil muoc cuɔ̱ŋ kɛ ɣöö ba thurbil la̱t mi̱:
- Tekɛ run wäl ɛ we piny kɛnɛ
- Mi cɛ ja̱l kɛ 160 000 kilometer kiɛ ti tɔt
- Thurbil mi ca iɛŋ de lat mi tekɛ mi cɛ jiäk rɛy päth ni da̱ŋ diɔ̱k kiɛ mi /kenɛ kilometre ni ti 5000 jäl ni me kɔki jɛ, kɛl kä titi. Ram ɛn kɔki thurbil kä jɛ bɛ dhil lät mi tekɛ mi ci jiek kä dhil ŋa̱c ɛn ɣöö thurbil i gɔa ɛ.
- Kɛ kɔr kä mi ci pek ɛmɔ thuɔ̱k kä tekɛ mi ci jiek, ŋuotɛ tikɛ cuɔ̱ŋ min ca lar ɛ ŋuɔ̱t ɛn cɔali Australian Consumer Law. Duŋni ɣöö cuɔ̱ɔ̱ŋ du bɛ kulɛ jɔɔc ɛ gɔa kɛ ta̱a̱ ɛn tekɛ thurbil kɛnɛ run kɛ.
- Nɛy tin kɔakɛ thurbil de ji thiec bä i bi yio̱w your piny kɛ ɣöö dee thurbil la̱t mi ce jiek kɛ kɔr nini tin ca lar ɛ nɛy tin la̱t kɛ jɛ. Thiɛlɛ mi laar jɛ i bi yio̱w ɛ ti dhil yuɔrpiny.
4. Ŋäcni pek yio̱ni̱ tin bi yuɔr piny.
- Mi kɔki thurbil kɛ rami te kɛ ruktha, ‘thiec pek yio̱ni̱ diaal’ Pek yioni dial tekɛ thin mäni yio̱w kumɛ a mäni yio̱y gɔ̱rä thurbiɛl.
Min ci thurbil ku kɔk
1. Yuɔ̱p thurbiɛlu
- Naŋ ni thurbil guäth la̱t cet kɛ min ca lar a nɛy tin ŋäc ta̱a̱ thurbiɛli. Nɛmɛ bɛ ji luak kɛ ɣöö bi thurbil jääny kɛ deri nöŋ yio̱w ti gɔw mi wi jɛ kɔak.
2. Lät ni thurbiɛl
- Mi mɛki rami bi thurbilu la̱t, gorɛ i biɛ ŋa̱c mi caa kɛ gɔ̱r ɛ RACV kɛnɛ Victorian Automobile Chamber of Commerce (VACC, kɛ ɣöö nɛy tin caa gɔ̱r tekɛ kɛ ŋuɔ̱t ti yiɛn kɛ.
- Mi naŋi thurbilu guäth la̱t, lari jɛ läät ɛn min go̱ri i baa lat.
- Ɛ ji lärɛ pek ɛn bɛ naŋ, mi lotɛ rɔ, a jɛ gɔarkɛ piny.
- Thäŋ guäth ni de läät ɛ jek i tee kɛ ti kɔ̱ŋ ti go̱o̱r la̱t rɛy thurbiɛl. Jiok ni kɛ ɛn ɣöö bikɛ ruac kɛ ji ɛ ŋuot ken kɛn la̱t ɛ dɔ̱ŋ ɛmɔ min /keni ŋa̱c ni tuok. Jak ni pek yio̱ni kä gɔ̱a̱r kɛ piny ɛ ŋot /ken niɛ ni nhɔk i ba la̱t.
- Mi /ken yiɛn mat kɛ pek yi̱o̱ni̱ tin ba lät ni thurbilu, de ji luäk ɛ Consumer Affairs Victoria. Deri riäät titi jek Lat kä min ci gua̱c).
Den thurbiɛl ke pek mi tɔt
- Mi ci thurbil dɛn, muktäp ɛn deni jɛ thin be thin rialikä ɛn ɣöö thurbil ɛmɔ i gɔa.
- Kuɛn warɛgak denä kä a we lɔcdu /ɛ ŋuot keni thaany. Mi /kenɛ we lɔɔcdu, nyuthni warɛgak ɛmɔ rami dɔ̱ŋ.
- Ŋäc ni jɛ i ɛ ŋa bi yio̱w yuɔrpiny ɔ mi tekɛ mi ci jiäk kä thurbil. Cet kɛ ɣöö ɛ pek mi nindi baa cuol ɔ ɛ cuut?